BOLESŁAW  KRZYWOUSTY – książę z rodu Piastów. Syn Władysława Hermana i księżniczki czeskiej – Judyty, ur. 1085r. zm. 1138r. Kontynuował stuletni proces rozwoju i umacniania Polski. Po śmierci ojca pragnął zjednoczyć wszystkie polskie ziemie i przejął władzę. Panował w Małopolscy i na Śląsku. W 1106r. usunął brata Zbigniewa z Wielkopolski, a 1107 odebrał mu Mazowsze i wygnał z kraju. Te centralistyczne tendencje doprowadziły do wojny z Niemcami, którzy pod pretekstem obrony praw Zbigniewa najechali na Polskę w 1109r.

 

Bolesław Krzywousty odniósł zwycięstwo nad cesarzem Henrykiem V w bitwie pod Głogowem i utrzymywał pełnię władzy. Największym osiągnięciem był podbój Pomorza. Do 1119r. zdobył i przyłączył do Polski Pomorze Gdańskie, a w latach 1121 – 1122 opanował Pomorze Zachodnie ze Szczecinem. Panujący tam Książę Warcisław z rodu Grafitów złożył hołd lenny Bolesławowi Krzywoustemu. Przeprowadzono też ponowną chrystianizację Pomorza Zachodniego. Dokonał tego biskup z Bambergu – Otton, w dwóch misjach chrystianizacyjnych, w latach 1124 i 1128. Zlikwidowano pogański kult Trygława, przeprowadzono masowy chrzest Pomorza i zbudowano pierwsze kościoły.

 

W 1140r. założono biskupstwo w Wolinie, podporządkowane bezpośrednio Watykanowi. Aby uchronić Polskę przed walkami wewnętrznymi Bolesław Krzywousty w 1138r. napisał testament zwany Statutem Bolesława Krzywoustego”. Każdy z jego synów otrzymał ziemię (dzielnicę). Mimo wprowadzenia senioratu (rządów najstarszego w rodzinie) nie zapobiegał osłabieniu, a następnie rozbiciu państwa. Testament Bolesława Krzywoustego zapoczątkował okres rozbicia dzielnicowego w Polsce, które trwało prawie 20 lat.